Lekcje płynące z pandemii: Bezpieczeństwo pacjenta i kultura bezpieczeństwa powinny być naszą wspólną kliniczną wartością
Wpisany przez S.Z.   
czwartek, 13 maja 2021 21:01

Lekcje płynące z pandemii: Bezpieczeństwo pacjenta i kultura bezpieczeństwa powinny być naszą wspólną kliniczną wartością

Minął już ponad rok w pandemii koronawirusa, która mocno dotknęła system opieki zdrowotnej. Z tych turbulencji płyną jednakże wartościowe wnioski, szczególnie dla opieki nefrologicznej. COVID-19 wzmocnił jeszcze bardziej rygorystyczne procedury bezpieczeństwa i kontroli zakażeń dla stacji dializ, również w ogólnopolskiej sieci DaVita. Skrupulatne przestrzeganie tych zasad wpłynęło na istotny spadek infekcyjnych powikłań u dializowanych pacjentów – nawet o 95 procent. Powikłania infekcyjne są drugą po powikłaniach sercowo-naczyniowych przyczyną zgonu pacjentów dializowanych.

Wrocław, 13 maja 2021 r.: Pandemia, mimo swego tragicznego oblicza, którego nadal doświadczamy, stała się także bodźcem do pozytywnych zmian. Umożliwiła niezwykle szybką zmianę zachowań, czyli zmianę podejścia do praktycznej realizacji zasad kontroli higieny zakażeń i bezpieczeństwa pacjenta w miejscach udzielających świadczeń medycznych. Pandemia potwierdziła, jak istotne jest zachowanie standardów bezpieczeństwa i higieny na najwyższym poziomie.

Tę zmianę szczególnie widać w stacjach dializ. Wzmocnienie procedur bezpieczeństwa związanych z kontrolą zakażeń oraz dystansowanie społeczne przełożyły się na zdecydowany spadek liczby infekcyjnych powikłań u pacjenta dializowanego z cewnikiem naczyniowym, czyli zakażeń odcewnikowych. Groźne powikłania infekcyjne mogą kończyć się sepsą. Po powikłaniach sercowo-naczyniowych zakażenia odcewnikowe są drugą przyczyną zgonu pacjentów leczonych nerkozastępczo.

Centralne cewniki dializacyjne wobec aktualnych wyzwań w dostępie naczyniowym są nieodzownym ale nieoptymalnym elementem prowadzenia dializoterapii (bezpieczniejsza i lepsza jest przetoka tętniczo-żylna)(1). Utworzenie dostępu naczyniowego wiąże się z przerwaniem skóry, która jest naturalną barierą ochronną organizmu. Najczęstszą przyczyną zakażeń odcewnikowych są bakterie i grzyby. Badania potwierdzają, że bardziej rygorystyczne wdrożenie standardów higienicznych w środowisku dializacyjnym znacząco obniżyło ryzyko ogólnoustrojowych zakażeń bakteryjnych, określanych jako związane z cewnikiem zakażenia krwi (CRBSI). W badaniach wykazano, że podczas pierwszej fali pandemii COVID-19 (od lutego do maja 2020 r.) w stosunku do tego samego okresu rok wcześniej liczba zakażeń krwi związanych z cewnikiem spadła aż o 95 procent(2, 3).

– Mimo że na pierwszy rzut oka „pandemia” i „korzyści” mają przeciwstawne, wykluczające się znaczenie, widzimy, że trudne doświadczenie, jakim jest szerzenie się wirusa SARS-CoV-2, przynosi w ochronie zdrowia poprawę systemów i procedur związanych z kontrolą higieny zakażeń, raportowanie i analizowanie zdarzeń niepożądanych, identyfikację i eliminację błędów. To wszystko staje się częścią dobrych praktyk, które dają rezultat w postaci wzrostu zarówno bezpieczeństwa pacjenta (nie tylko nefrologicznego), lecz także kultury bezpieczeństwa – mówi dr hab. n. med. Szymon Brzósko, dyrektor medyczny DaVita Polska, nefrolog, adiunkt I Kliniki Nefrologii i Transplantologii z Ośrodkiem Dializ UM w Białymstoku.

Dzięki uzupełnieniu procedur bezpieczeństwa związanych z kontrolą i higieną zakażeń, skrupulatnemu respektowaniu tych zasad w każdej jednostce medycznej obserwujemy ogólny – i, co ważne, istotny – spadek zakażeń drogą kontaktową, oddechową, i kropelkową, np. wirusem grypy. Na spadek infekcji w punktach opieki medycznej ma również wpływ zmiana sposobu pracy personelu medycznego i poprawa realizacji zasad higieny i kontroli zakażeń.

Kultura bezpieczeństwa w ochronie zdrowia została na trwałe wprowadzona w praktyki medyczne w wielu krajach. Za nią idzie bezpośrednio poprawa jakości opieki medycznej. Aktywne budowanie kultury bezpieczeństwa odbywa się w organizacjach medycznych, w których wdrożone jest zarządzanie ryzykiem związanym z praktyką kliniczną, tj. m.in. zgłaszanie i analizowanie zdarzeń niepożądanych (ma to szczególne znaczenie) oraz wyciąganie zeń wniosków.

W efekcie chodzi o zmianę i poprawę praktyk, aby eliminować niedoskonałości systemowe. Należy w taki sposób organizować pracę kliniczną, by była bezpieczniejsza, a personel popełniał mniej błędów. Do takich należy organizacja DaVita zajmująca się opieką nefrologiczną. W szczegółach wyjaśnia to dyrektor medyczny DaVita Polska: – Dla naszej organizacji jakość leczenia i bezpieczeństwo pacjenta są priorytetem. Formalnie nic nas nie zobowiązuje do tego, żeby prowadzić system natychmiastowego raportowania zdarzeń niepożądanych, analizować te zdarzenia, na tej podstawie wyciągać wnioski i poprawiać procedury i praktyki. Niemniej robimy to, bo wierzymy (oraz są na to dowody naukowe), że stałe monitorowanie, analizowanie sposobu pracy i usprawnianie procesów służy poprawie bezpieczeństwa pacjenta i wzmacnia kulturę bezpieczeństwa organizacji.

Dzisiaj w stacjach dializ zarówno pacjent, jak i personel medyczny rozumieją, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo związana z infekcją koronawirusem, mimo że dotyczy każdego indywidualnie, stała się wspólnym celem. To jest dobry punkt wyjścia do rozszerzania tej perspektywy, na pozostałe aspekty kliniczne.

– Zmiany związane z bezpieczeństwem pacjenta i kontrolą zakażeń powinny zostać z nami na stałe jako standard opieki medycznej, tak jak to wygląda w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych. Bezpieczeństwo pacjenta oraz dbałość o wzrost kultury bezpieczeństwa powinno stać się w Polsce wspólną kliniczną wartością – podsumowuje Szymon Brzósko.

Referencje:
1. Przetokę z naczyń własnych uznaje się za najlepszy rodzaj dostępu naczyniowego u pacjentów dializowanych. Chirurgiczne połączenie dwóch naczyń – żyły z tętnicą – powoduje szybszy i silniejszy przepływ krwi przez żyłę. Zgodnie z amerykańskimi wytycznymi opracowanymi przez Kidney Disease Outcomes Quality Initiative (KDOQI) (grupy roboczej działającej przy Amerykańskiej Narodowej Fundacji Nefrologicznej, National Kidney Foundation (NKF)) przy użyciu przetoki powinno być dializowanych ponad 90 proc. pacjentów. Vascular Access Work Group. Clinical practice guidelines for vascular access. Am. J. Kidney Dis. 2006; 48 (supl. 1): S248-S273
2. Labriola L., Jadoul M.: The great help of a virus in the fight against bacteria! Journal of Nephrology (2021); https://doi.org/10.1007/s40620-021-01013-1
3. Heidempergher M., Sabiu G., Orani M. A., Tripepi G., Gallieni M.: Targeting COVID-19 prevention in hemodialysis facilities is associated with a drastic reduction in central venous catheterrelated infections. Journal of Nephrology (2021);  https://doi.org/10.1007/s4062 0-020-00900-3  

O DaVita
DaVita sp. z o.o. jest oddziałem DaVita Inc., czołowego dostawcy usług dializacyjnych w Stanach Zjednoczonych, opiekującym się na macierzystym rynku ponad 205 tys. pacjentów. W Polsce DaVita jest drugą największą prywatną siecią stacji dializ, prowadzącą 66 placówek w dużych i mniejszych miejscowościach, w których leczy ponad 4000 pacjentów. DaVita w Polsce zatrudnia ponad 1500 osób. Na całym świecie firma prowadzi prawie 3100 stacji dializ, z czego 91 proc. zlokalizowanych jest w USA. DaVita działa zgodnie z misją: budujemy wspólnotę, w której troszczymy się o siebie nawzajem oraz w której pacjent i jego potrzeby stoją zawsze na pierwszym miejscu. Od ponad 20 lat firma jest liderem pod względem jakości opieki klinicznej i innowacyjności w leczeniu pacjentów z przewlekłą chorobą nerek i schyłkową niewydolnością nerek. Więcej informacji o DaVita – www.DaVita.pl

/źródło - /


Poprawiony: czwartek, 13 maja 2021 21:22